Wojska sowieckie prowadzące w 1945 r. na Śląsku Cieszyńskim operacje zaczepne podlegały dowództwu jednego z najmniejszych frontów, czyli odpowiednika niemieckiej grupy armii, mianowicie 4. Frontowi Ukraińskiego (II formowania). Pierwszy front o takiej nazwie powstał 20 października 1943 roku, kiedy w 4. Front Ukraiński przekształcono dotychczasowy Front Południowy; pod tą nazwą istniał on do 31 maja 1944 r.
30 lipca STAWKA, Kwatera Główna Robotniczo Chłopskiej Armii Czerwonej (ros. skrót RKKA), wydała dyrektywę o ponownym utworzeniu 4. Frontu Ukraińskiego. Miał on pełnić rolę łącznika pomiędzy prowadzącym walki w południowej Polsce potężnym 1. Frontem Ukraińskim a przeznaczonym do działań na Słowacji 2. Frontem Ukraińskim. Z chwilą rozpoczęcia 12 stycznia 1945 r. wielkiej (długość linii frontu wynosiła 1200 km) ofensywy zimowej, zadaniem frontu było zapewnienie połączenia pomiędzy uderzającym z Polski na Berlin centralnym zgrupowaniem Armii Czerwonej (1. Front Białoruski i 1. Front Ukraiński) a zgrupowaniem południowym (2. i 3. Front Ukraiński).
Na czele 4. Frontu Ukraińskiego postawiono gen. płk. Iwana J. Pietrowa (od 26 października 1944 r. gen. armii). Od 8 września do 28 października 1944 r. Czwarty Ukraiński, wspólnie z 1. Frontem Ukraiński, brał udział na terenie Ukrainy Zakarpackiej, południowej Polski i Słowacji we wschodniokarpackiej operacji strategicznej, której jednym z najbardziej znanych epizodów były krwawe walki o Przełęcz Dukielską. W ramach zaplanowanej na styczeń 1945 r. zachodniokarpackiej operacji strategicznej front miał zająć północne Karpaty i Pogórze Karpackie, aby następnie uderzyć na położone na lewym brzegu Olzy Zagłębie Karwińsko-Ostrawskie.
Na początku 1945 r. 4. Front Ukraiński tworzyły trzy armie ogólnowojskowe:
38. Armia (gen. płk Kirył S. Moskalenko),
1. Armia Gwardii (gen. płk Andriej A. Greczko)
18. Armia (gen. lejt. A. I. Gastiłowicz)
oraz 8. Armia Lotnicza (gen. lejt. Wasilij N. Żdanow)
