Po zakończeniu działań wojennych w maju 1945 r., w wyniku ówczesnych uwarunkowań politycznych z odpowiednim zaangażowaniem przystąpiono jedynie do inwentaryzacji mogił żołnierzy Armii Czerwonej. Z polecenia władz państwowych szczebla centralnego i wojewódzkiego zajmowały sie tym lokalne władze gminne, miejskie i powiatowe. Następnym zadaniem, realizowanym na przełomie lat 40. i 50. ubiegłego wieku, stała się ekshumacja poległych z tymczasowych miejsc pochowku w celu przeniesienia na specjalnie zakładane sowieckie cmentarze wojenne. W działania władz włączały się różne organizacje społeczne, jak np. Polski Czerwony Krzyż, Powszechna Organizacja „Służba Polsce” lub Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.
Ustalenie najbardziej prawdopodobnej liczby żołnierzy RKKA, poległych w 1945 roku na terenie Śląska Cieszyńskiego, jest jednym z celów naszego projektu. Podkreślmy, że znajdowali się wśród nich reprezentanci niemal wszystkich nacji tworzących narodowościową mozaikę ówczesnego Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich: w większości Rosjanie i Ukraińcy, ale także m.in. Białorusini, Azerowie, Kirgizi, Ormianie, Gruzini, Mołdawianie, Rusini Zakarpaccy, prawdopodobnie także mieszkańcy wschodnich terenów Polski zagarniętych przez Sowietów po 17 września 1939 r.
Z pewnością idzie o kilkanaście tysięcy zabitych i zmarłych z ran. Większość wcześniej ekshumowanych, następnie pochowanych na zbiorczym cmentarzu żołnierzy sowieckich w Bielsku-Białej (10.662, z czego zaledwie 1.088 zidentyfikowanych) to żołnierze 4. Frontu Ukraińskiego, polegli w czasie walk na terenie Śląska Cieszyńskiego, w okresie od końca stycznia do maja 1945 r. Stanowią oni także sporą część spośród 11.649 pochowanych na cmentarzu żołnierzy sowieckich w Pszczynie. Trzeba jednak pamiętać, że spoczywają tam również żołnierze 1. Frontu Ukraińskiego, polegli na terenie powiatów pszczyńskiego i rybnickiego (a jednocześnie także kolejni żołnierze 4. Frontu Ukraińskiego, uczestniczący po 10 marca 1945 r. w operacji ostrawskiej).
Jak wynika z dokumentów władz wojewódzkich, gminnych i powiatowych, zachowanych w zbiorach Archiwum Państwowego w Katowicach oraz jego oddziałów, a także dostępnych w internetowej bazie danych projektu OBD „Memoriał” Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej, po 1945 r. ekshumacje żołnierzy 4. Frontu Ukraińskiego były prowadzone z mogił pojedynczych i zbiorowych, znajdujących się w wielu miejscowościach, w tym w Bielsku, Starym Bielsku, Białej, Aleksandrowicach, Hałcnowie, Czechowicach, Dziedzicach, Jasienicy, Grodźcu Śląskim, Pogórzu, Górkach, Brennej, Lipowcu, Skoczowie, Ochabach, Chybiu, Mnichu, Strumieniu, Zbytkowie, Drogomyślu, Kiczycach, Pruchnej, Kończycach Małych i Wielkich oraz Zebrzydowicach.
Obecnie (w roku 2014) większe kwatery żołnierzy Armii Czerwonej nadal znajdują się na cmentarzach w Cieszynie-Bobrku i Skoczowie.
Zagadnienia związane z opieką nad grobami żołnierzy byłej Armii Czerwonej na terytorium naszego kraju regulują dwustronne umowy międzynarodowe, zawarte w latach 1993-1995 między Rzeczypospolitą Polską a rządami Federacji Rosyjskiej, Białorusi, Ukrainy, Kirgizji i Uzbekistanu (odnośniki do umów znajdują się na stronie internetowej Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa).
